HISTORIA ZESPOŁU SZKÓŁ BUDOWLANO - DRZEWNYCH IM. ARMII KRAJOWEJ W ŻYWCU
Mało kto z mieszkańców naszego miasta czy rejonu wie, że najstarszą szkołą ponadgimnazjalną w Żywcu jest obecny Zespół Szkół Budowlano-Drzewnych im. Armii Krajowej. Jej początki sięgają czasów Królestwa Galicji i Lodomerii, tj. II połowy XIX wieku. Działania podjęte do jej uruchomienia oraz funkcjonowanie tej szkoły przez okres 100 lat udokumentowane jest doskonale zachowanymi źródłami.
Jaka była jej geneza?
W dniu 6 XII 1885 r. wpłynęła do Sejmu we Lwowie petycja od władz gminnych miasta Żywca o otwarcie szkoły wydziałowej dla stolarstwa i zabawek drewnianych. Sejm zaakceptował prośbę i przekazał sprawę do Wydziału Krajowego d/s Przemysłu Domowego i Rękodzielniczego. Pismem z dnia 12 VII 1887 r. Wydział Krajowy poinformował władze miejskie Żywca o ustaleniu terminu rozpoczęcia nauki na dzień l X 1887 r., powołując na kuratora dra Hermana Czecza z Kobiernic, a Andrzeja Sydora na instruktora zawodu. Jednocześnie przesłano dokumenty organizacyjne szkoły: Statut, plan nauki, instrukcję administracyjną oraz normę szkolną i dyscyplinarną. Ta pierwsza na Żywiecczyźnie szkoła zawodowa nosiła nazwę
KRAJOWA SZKOŁA PRZEMYSŁOWA DLA STOLARSTWA I ZABAWEK i funkcjonowała pod tą nazwą przez okres 10 lat. Jednakże potrzeby rozwijającego się rzemiosła były znacznie szersze i dlatego kierownictwo szkoły wyszło naprzeciw zapotrzebowaniom społecznym, dostosowując profil szkoły do potrzeb rejonu. Dokonano również zmiany nazwy szkoły.
UZUPEŁNIAJĄCA SZKOŁA PRZEMYSŁOWA 1897-1925.
Szkoła ta w cyklu 3-letnim kształciła uczniów kierowanych przez Żywieckie Stowarzyszenie Cechowe. Kształcono uczniów w następujących zawodach: bednarz, brukarz, fiakier, grzebieniarz, kapelusznik, kupiec, murarz, mydlarz, pisarz, rolnik, rzeźnik, szewc, stolarz, zecer, zegarmistrz. Była też grupa uczniów, którzy nie mieli gdzie odbywać praktyki i w szkole pobierała tylko, naukę teoretyczną otrzymując świadectwo ukończenia szkoły z wpisem bez zawodu. Do 1914 r. szkoła kształciła tylko chłopców, dopiero decyzją Wydziału Krajowego z 12 VI tego roku wyrażono zgodę na naukę dziewcząt przy oddziale handlowym. Natomiast kierownik szkoły w dniu 8 XII 1915 r. zawiadomił kupców o otwarciu przy szkole specjalnego wydziału handlowego. Długoletnimi nauczycielami w tej szkole byli: Feliks Kitz, Michał Kwiał, Piotr Białek, Kasper Stępień, Julian Milewski, ksiądz Rosner oraz Marian Nowotarski, który od 1903 r. objął, kierownictwo szkołą, która w krótkim czasie stała się znanym aż po Kraków czy Frydek ośrodkiem kształcenia kadr rzemieślniczych. W 1914 r., na polecenie Rady Krajowej we Lwowie powołano szkolne Koło Polskiego Czerwonego Krzyża, rozwijano amatorską działalność teatralną, która niewątpliwie zmobilizowała kierownictwo szkoły do budowy sceny. W tym celu zwrócono się do Rady Powiatowej miasta prosząc o wsparcie finansowe.
W omawianym okresie mury szkoły opuściło przeszło 1000 absolwentów.
PUBLICZNA SZKOŁA ZAWODOWA DOKSZTAŁCAJĄCA 1925-1940
W 1925 r. dokonano kolejnej zmiany nazwy szkoły oraz rozszerzono kształcenie o takie zawody jak monter elektryczny, radiomechanik oraz fotograf. Uruchomiono specjalne klasy żeńskie o profilu krawiecko bieliźniarskim. Prowadzono dokształcanie dziewcząt i chłopców w trakcie 6-miesięcznych kursów. Kierownictwo szkoły oraz grono nauczycielskie dbało o dobry poziom nauczania, podejmując szerokie starania o zgromadzenie jak największej ilości pomocy naukowych. Rok 1926 zapisał się w tej szkole poświęceniem sztandaru oraz zorganizowaniem wystawy prac uczniowskich, która spotkała, się z szerokim uznaniem władz szkolnych i społeczeństwa żywieckiego. Kierownikami szkoły w omawianym okresie byli: Jan Jasicki, Stanisław Nanuczkowski oraz Bolesław Zwoliński. W skład grona wchodzili: Józef Zięba, Michał Kwiał, Rudolf Drabina, W. Świgost, Janusz Stanisławski, Antoni Cwiertnia, dr Stabiecki oraz Julian Reimschüssel, znany w Żywcu twórca sztuk teatralnych, Jan Mituś, dr Bolesław Ustjanowski, Czesław Litwiński, ksiądz Stanisław Słonka.
Decyzją niemieckich władz okupacyjnych szkoła zawiesiła działalność w 1940 roku.
PUBLICZNA KOEDUKACYJNA SZKOŁA 1945-1946.
Następny etap działalności szkoły to już okres Polski Ludowej. W maju 1945 r. sekretarz KP PPR Adolf Biela zlecił inż. Antoniemu Ostrowskiemu zorganizowanie szkoły zawodowej, a Rada Miejska zobowiązała się do ponoszenia kosztów, utrzymania szkoły oraz przydzieliła na naukę parter budynku przy ul. Zielonej, Gdzie mieściło się Seminarium Nauczycielskie. Zajęcia lekcyjne rozpoczęto już w trzeciej dekadzie maja, otwierając jedną klasę pierwszą, dwie drugie i dwie trzecie. W toku 3-miesięcznego kursu ukończyło naukę w tych klasach 282 uczniów.
PUBLICZNA ŚREDNIA SZKOŁA ZAWODOWA 1947-1953.
W 1947 r. na mocy decyzji Rady Ministrów szkoły zawodowe uzyskały status szkół średnich. Przekształcona w Publiczną Średnią Szkołę Zawodową szacowna Jubilatka prowadziła naukę w 2 systemach: dziennym, gdzie w okresie trzyletnim uczniowie po szkole podstawowej, po zaliczeniu egzaminów końcowych, otrzymywali świadectwo ukończenia szkoły zawodowej oraz wieczornym, gdzie w cyklu dwuletnim, wieczorowym prowadzono kierunki dokształcające. Na uwagę zasługuje to, że obok całej gamy zawodów w roku szk. 1948/49 ukończyło szkołę dwóch techników dentystycznych. W latach 1947-1953 mury szkoły opuściło 640 absolwentów.
PAŃSTWOWA ZASADNICZA SZKOŁA METALOWO-DRZEWNA 1953-1956.
W 1953 roku dokonano kolejnej zmiany nazwy szkoły i zdecydowano się na kształcenie młodzieży tylko w dwóch kierunkach: stolarskim i metalowymi. Nowy kierownik warsztatów stolarskich inż. Sowiński podjął się budowy warsztatów obok budynku szkolnego. W omawianym okresie mury szkoły opuściło 166 absolwentów.
Jednakże ograniczenie kształcenia kadr tylko do dwóch kierunków wywołało niezadowolenie Cechu Rzemiosł Różnych, na interwencję którego szkoła od 1956 roku powróciła do profilu wielozawodowego i podjęła kształcenie młodzieży w 50 zawodach. Dokonano też zmiany nazwy szkoły na ZASADNICZĄ SZKOŁĘ ZAWODOWĄ, która utrzymała się do 1975r., w którym to przekształcono ją w ZESPÓŁ SZKÓŁ BUDOWLANO-DRZEWNYCH.
Po długiej i żmudnej modernizacji i rozbudowie budynku szkoły przy ul. Szkolnej 2 w latach 1983-1992 pod energicznym kierownictwem dyrektora mgr Jana Lubińskiego szkoła zyskała nowoczesną bazę lokalową a w dniu 15 października 1999 roku patrona - Armię Krajową. Wówczas szkoła dysponowała 20 pomieszczeniami lekcyjnymi, wśród których znajdowały się:
- pracownie do przedmiotów budowlanych, drogowych i geodezyjnych,
- pracownie do przedmiotów drzewnych,
- w pełni skomputeryzowane pracownie do przedmiotów odzieżowych ( program „GRAFIS” ),
- pracownia informatyczna,
- salka komputerowa wyłącznie do dyspozycji ucznia w dogodnym dla niego czasie,
- sala gimnastyczna,
- sala do aerobiku,
- siłownia,
- stołówka,
- biblioteka, czytelnia i centrum multimedialne wyposażone w dostępne dla ucznia komputery.
W szkole uczyło się ok. 1000 uczniów w technikach (technik geodeta, technik drogownictwa, technik budownictwa, technik technologii drewna, technik technologii odzieży, technik urządzeń sanitarnych ) i w zasadniczej szkole zawodowej w zawodach: stolarz, krawiec, murarz, malarz-tapeciarz, rzeźnik-wędliniarz, posadzkarz, tapicer, złotnik-jubiler, fotograf, blacharz, kamieniarz, zegarmistrz, kowal, optyk-mechanik, kuśnierz, lakiernik, introligator i w innych.
Opracowano w oparciu o artykuł: „Najstarsza na Żywiecczyźnie”
autorstwa dr Marii Talik, Karta Groni, 1989r., nr XV.
https://zsbd.edu.pl/szkola/historia#sigProId8333a70d92
Obecnie w skład Zespołu Szkół Budowlano - Drzewnych im. Armii Krajowej wchodzi Technikum nr 2 i Branżowa Szkoła I stopnia nr 2. W murach Budowlanki kształci się blisko 800 uczniów w następujących zawodach:
technik geodeta
technik budownictwa
technik przemysłu mody
technik usług fryzjerskich
technik inżynierii sanitarnej
technik architektury krajobrazu
technik fotografii i multimediów
technik grafiki i poligrafii cyfrowej
technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej
fryzjer, stolarz, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, monter sieci i instalacji sanitarnych.
