Pedagog

  PROGRAM PROFILAKTYCZNO-WYCHOWAWCZY

Godziny pracy w roku szkolnym 2023/2024:

PEDAGOG SZKOLNY       

mgr Anna Pochopień         

PSYCHOLOG SZKOLNY     

mgr Klaudia Szczotka-Karpińska   

poniedziałek 07:00-12:00
wtorek 13:30-19:30
środa 07:00-13:00
czwartek 07:00-18:00
piątek 15:00-20:00

wtorek 07:00-15:00
środa 13:00-16:00
czwartek 07:00-12:00
piątek 07:00-14:00

 

 

 

 

 

Drogi Uczniu,

zwróć się do pedagoga szkolnego gdy:

  • Czujesz, że nikt Cię nie rozumie, jesteś samotny.
  • Nie potrafisz porozumieć się z nauczycielem.
  • Masz problemy rodzinne, znajdujesz się w trudnej sytuacji materialnej.
  • Masz problem i nie wiesz jak go rozwiązać.
  • Chcesz podzielić się swoją radością, sukcesem.
  • Chciałbyś z kimś porozmawiać.
  • Chciałbyś pomóc innym, nie wiesz w jaki sposób (wolontariat)
  • Masz ciekawe pomysły, którymi chcesz się podzielić.
  • Przyjdź także z każdą sprawą, z którą sam nie potrafisz sobie poradzić.

 

Drogi Rodzicu, zwróć się do pedagoga szkolnego gdy:

  • Niepokoi Cię zachowanie dziecka.
  • Chcesz porozmawiać o dziecku i Twoich z nim relacjach.
  • Masz pytania dotyczące wyników w nauce dziecka i jego funkcjonowania w szkole.
  • Potrzebujesz wsparcia w procesie wychowania.
  • Masz pytania i nie wiesz do kogo się z nimi zwrócić.
  • Szukasz pomocy.

 

Zachęcam do zapoznania się ze stroną i zapraszam do współpracy.

pedagog szkolny

mgr Anna Pochopień.

 

 

Dla uczniów wszystkich klas TECHNIKUM oraz BRANŻOWEJ SZKOŁY I stopnia

 03.10.2022 w naszej szkole odbył się szkolny etap XI Edycji Olimpiady Wiedzy o Zdrowiu Psychicznym Człowieka.

W dniach od 12 do16 września  została zorganizowana w naszej szkole  dla młodzieży i rodziców akcja informacyjno – edukacyjna  - „Tydzień dla profilaktyki chorób zakaźnych"

Pomoc psychologiczno pedagogiczna

Dla uczniów technikumi szkoły branżowej posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

W dniu 11.06.2021r. w naszej szkole odbyło się spotkanie z ratownikami ratownictwa wodnego WOPR

Dziecięcy Telefon Zaufania 800 12 12 12

Telefon działa całodobowo, jest nieodpłatny, prowadzony przez profesjonalnych psychologów.

 

Działa również czat internetowy dla dzieci i młodzieży - nie wymaga logowania ani instalacji aplikacji.

Komunikacja odbywa sie na stronie internetowej brpd.gov.pl

CZYTAJ WIĘCEJ

 

 

 

Poradnia online "Zawsze jest jakieś wyjście" oraz program profilaktyki "Loguj się z głową".

W dniu 1 października 2020r odbyła się w naszej szkole już  IX EDYCJA REGIONALNEJ OLIMPIADY WIEDZY O ZDROWIU PSYCHICZNYM CZŁOWIEKA.

W ramach realizacji szkolnego programu wychowawczo - profilaktycznego zostały przeprowadzone

KATALOG PRZYJAŹNI – CZYLI DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ PRZYJAŹNI

1. Zaakceptuj przyjaciela nawet z jego wadami.

2. Zrozum jego trudne momenty.

3. Pamiętaj o jego urodzinach.

4. Prześlij mu wyrazy swojej pamięci, kiedy jesteś daleko.

5. Pożyczaj mu chętnie swoje rzeczy.

6. Nie bądź zazdrosnym.

7. Nie twierdź, że istniejesz dla niego tylko ty.

8. Nie bądź złośliwym wobec niego.

9. Nie mów mu jednej rzeczy mając na myśli drugą.

10. Nie krytykuj go w towarzystwie innych.

SPOSOBY NA PRZEMOC

Spróbuj ignorować to, co mówią sprawcy, udawaj, że cię to wcale nie obchodzi. Nie pokazuj, że jesteś smutny lub zły. Twoje zdenerwowanie sprawia im satysfakcję i zachęca do dalszego atakowania.

Staraj się wyglądać na pewnego siebie - chodź wyprostowany (plecy proste, podniesiona głowa). Możesz ćwiczyć taką postawę w domu, przed lustrem. Pamiętaj, że sprawcy poszukują uczniów wyglądających na takich, którzy się przestraszą i nie obronią.

Ćwicz swój głos - odpowiadaj pewnym i mocnym głosem, postaraj się patrzeć sprawcom w oczy. Często osoby w Twojej sytuacji mówią cicho i nieśmiało, a to może zachęcać sprawców do dalszego zaczepiania.

Jeśli ci dokuczają - najlepiej odejdź. Nie przejmuj się, co o Tobie pomyślą. Pamiętaj, im dłużej będziesz stał i słuchał tym większą zabawę będą mieli sprawcy.

Miej przygotowaną odpowiedź np.: "Dziewczyny, nie macie nic innego do roboty?", "To nie jest w porządku wyśmiewać się z kogoś", "Możesz sobie mówić co chcesz, mnie to nie obchodzi".

Powiedz krótko i stanowczo, że się nie zgadzasz na takie traktowanie np.: "Nie mów tak do mnie", "Nie zgadzam się", "Nie nazywam się tak".

Spróbuj być dowcipny. Poczucie humoru jest często najlepszą "bronią" na agresję. Jeśli potrafisz śmiać się w takiej sytuacji, sprawcy widzą, że się niczym nie przejmujesz. Prawdopodobnie zostawią cię wtedy w spokoju. Poćwicz takie odpowiedzi w domu.

Spróbuj zaskoczyć sprawców. Zrób coś, co zbije ich z tropu, zdziwi np. udawaj, że nie dosłyszysz ("Co mówicie? Głośniej. Ale, że co ja robię? Nic nie słyszę. itd.); upozoruj, że mdlejesz ("Chłopaki, kręci mi się w głowie od tego przezywania, chyba zemdleję"); może zmień temat ("Widzieliście nową wersję Warhammera?") itp.

Powiedz o tym swojemu przyjacielowi lub dobremu koledze/koleżance. Będziesz czuł się o wiele lepiej, gdy podzielisz się swoim zmartwieniem. Poproś o pomoc i radę. Czasem wystarczy wspólne spędzanie czasu na przerwach. Sprawcy częściej atakują pojedynczych uczniów.

Poradź się rodziców lub kogoś bliskiego. Opowiedz im o swoim kłopocie. Dorośli mają różne, sprytne pomysły, jak rozwiązać taki problem. Warto skorzystać z ich wiedzy.

Pamiętaj:

Informowanie dorosłych nie jest żadnym donoszeniem na kolegów ale szukaniem pomocy. Sprawcy postępują źle, łamią normy i powinni ponieść odpowiednie konsekwencje. Nie jesteś skarżypytą, walczysz o bezpieczeństwo w szkole. Mówiąc o przemocy dorosłym, pomagasz także innym dzieciom, które spotyka to samo. Jeśli nikomu o tym nie mówisz - krzywdzisz siebie i chronisz sprawców.

WIĘCEJ INFORMACJI ZNAJDZIESZ NA STRONIE: www.przemocwszkole.org.pl

Spróbuj stosować się na codzień do poniższych zasad, aby Tobie i innym żyło się lepiej:

 

Dotrzymuj złożonych obietnic.

Wypełniaj swoje obowiązki.

Mów prawdę.

Pracuj nad swoim charakterem.

Panuj nad formami wyrażania gniewu (staraj się zachowywać spokój).

Zawsze szukaj porozumienia i nie odwracaj się od ludzi proponujących Ci dialog - rozmawiaj.

Nie żałuj swojego czasu dla innych.

Kiedy coś zrobiłeś źle lub wyrządziłeś komuś krzywdę, przyznaj się, przeproś i napraw.

Kiedy ktoś wyrządził Ci krzywdę, wybaczaj.

Nie ulegaj zniechęceniu, frustracji i poczuciu bezsensu.

Nie zniechęcaj się poczuciem winy z powodu własnych niepowodzeń i błędów.

Nie potępiaj ludzi.

Miej "zdrowe" poczucie humoru.

Naucz się żartować z samego siebie.

Ściąga dla ucznia, czyli co robić gdy widzisz, że ktoś ma problemy z narkotykami

Jak rozpoznać kogoś, kto bierze ?

Czasami ktoś z Twoich kolegów czy koleżanek zachowuje się i wygląda "dziwnie" np.:

ma zwężone lub bardzo szerokie źrenice (nie zmieniające swojej wielkości pod wpływem światła);ma przekrwione lub szkliste oczy;ma problemy z poruszaniem się, nie utrzymuje równowagi, przewraca się;ma napady nienaturalnej wesołości lub jest bardzo ospały;mówi niewyraźnie, bełkotliwie lub ma słowotok;ma przywidzenia;czuć od niego zapach: kleju, rozpuszczalników, acetonu, alkoholu, słodkawy zapach przypominający palone zioła.

Kilka z tych objawów występujących jednocześnie może oznaczać, że dziewczyna lub chłopak jest pod wpływem środków odurzających. Powinieneś wiedzieć, że osoba w takim stanie jest narażona na wypadki, urazy, może stać się ofiarą kradzieży, napaści itp. Nie powinna być sama.

Co robić ?

jeżeli wiesz, że ktoś używa narkotyków - powiadom dorosłą osobę, do której masz zaufanie i wiesz, że będzie wiedziała, co zrobić;nie bierz na swoje sumienie zatajenia informacji, że ktoś bierze narkotyki. Dla dobra koleżanki lub kolegi, nawet wbrew jej, czy jego woli, powiedz od razu rodzicom, zaufanemu nauczycielowi lub pedagogowi szkolnemu. Nie zwlekaj. Będąc pod wpływem środka odurzającego, może sobie lub innym ludziom wyrządzić krzywdę;nie pomagaj w zdobywaniu narkotyków - zaszkodzisz koleżance czy koledze, a sam złamiesz prawo;nie pożyczaj osobie biorącej pieniędzy, bo może przeznaczyć je na narkotyki;nie wierz zapewnieniu biorącego, że zawsze możesz przestać;dowiedz się, gdzie można znaleźć pomoc psychologa, poradnię leczenia uzależnień, punkt konsultacyjny. Zapisz tę informację na kartce i daj osobie, która bierze.

Pamiętaj! Zażycie przez ucznia narkotyku nie musi oznaczać, że będzie on za to usunięty ze szkoły. Wychowawca może zaproponować mu umowę: zostajesz w szkole, ale zachowujesz abstynencję, uczysz się, nie wagarujesz i chodzisz do terapeuty.

Jeśli ktoś handluje... Osoba, która sprzedaje narkotyki lub częstuje nimi innych, łamie prawo. Niezależnie od sytuacji, w której się to dzieje, jest to przestępstwo, które jest ścigane przez policję. Posiadanie narkotyków jest nielegalne! Informacje o handlu i nakłanianiu do brania powinny dotrzeć do osoby dorosłej, której ufasz i która będzie wiedziała, jak dalej postąpić. Te informacje mogą być potrzebne policji w prowadzeniu działań operacyjnych. Zachowaj jednak ostrożność, nie nagłaśniaj tego, co powiedziałeś. Uważaj handlarze narkotyków są ludźmi bezwzględnymi.

Pamiętaj! Nie istnieje bezpieczne branie narkotyków. W każdym narkotyku znajduje się aktywna substancja, która stopniowo włącza się w metabolizm komórkowy. Powoduje to uruchomienie procesu uzależnienia. To, że ktoś potrzebuje narkotyku, aby znowu czuć się dobrze, może oznaczać uzależnienie.

Pierwsza porcja narkotyku zwykle nic nie kosztuje, następna wymaga zdobycia pieniędzy, kontaktów z dealerami, ukrywania tego, co się robi. Sięgając po narkotyk, ryzykuje się związanie ze środowiskiem ludzi biorących i przestępcami handlującymi narkotykami.

GARŚĆ SPRAWDZONYCH RAD - NOWA SZKOŁA !

Zostałeś przyjęty. Gratuluję !!! Widzisz, że nie było to trudne. Najłatwiejsze za Tobą. Teraz za to czeka Cię ciężka praca, inne przyjemności oraz moc wrażeń.

W pierwszym miesiącu nie dostawałeś jedynek, ale miałeś dużo klasówek sprawdzających Twoje wiadomości. Pozwoliło to nauczycielom zorientować się, co już wiesz.Musisz nauczyć się uważnego słuchania i robienia notatek. Większość nauczycieli nie będzie już dyktowała. Sam powinieneś wyłapywać rzeczy najważniejsze i zapisywać je najlepiej czytelnie i w punktach.Będą wymagać od Ciebie większej samodzielności i aktywności. Czeka Cię dużo więcej nauki niż w gimnazjum.Nie bój się pytać, jeżeli czegoś nie wiesz. Pamiętaj, że nie ma głupich pytań.Ucz się systematycznie, żeby nie narobić zaległości, szybko poprawiaj jedynki.Tutaj nie zaniżają ocen. To w gimnazjum je zawyżali. Nie załamuj się niższymi ocenami.Picie i palenie nie przysporzy Ci dobrych przyjaźni. Teraz taki szpan jest tępiony. Nie jesteś osobą gorszą od innych, żebyś w ten sposób musiał zwracać na siebie uwagę.Staraj się nie spóźniać na lekcje i bądź kulturalny. Twoje zachowanie w szkole jest tak samo ważne, jak oceny.Pamiętaj, że aktywność na początku zapewni Ci spokój pod koniec roku.Staraj się nie zwracać na siebie uwagi, noś strój czysty, schludny, nie wyzywający.Szanuj siebie, nie daj się poniżać. O pomoc zwracaj się do wychowawcy lub pedagoga.Zdarza się tak, że stare przyjaźnie kończą się w gimnazjum. Nie zrażaj się tym, szukaj nowych przyjaciół.Dystans między Tobą, a nauczycielem nie jest taki duży, jak Ci się wydaje. Staraj się go zrozumieć tak, jak chciałbyś żeby on zrozumiał Ciebie.Nie poddawaj się pierwszym niepowodzeniom. Nie bądź pesymistą, myśl POZYTYWNIE.

SAVOIR-VIVRE DLA KAŻDEGO - KULTURA DNIA CODZIENNEGO

UPRZEJMOŚĆ

Obowiązuje nas zawsze wszędzie i wobec każdego. Zyskuje nam sympatię i poważanie w stosunkach międzyludzkich, znakomicie ułatwia nam życie. Świadczą o tym:

trzy magiczne słowa: proszę, dziękuję, przepraszam;łagodny ton tzn. zawsze rozmawiać łagodnym i ciepłym tonem;uważne słuchanie - przypomina nam o tym stare arabskie przysłowie "Mamy tylko jedne usta i dwoje uszu".

PUNKTUALNOŚĆ

Zapewnia porządek w naszym życiu i ułatwia wzajemne kontakty międzyludzkie. Dlatego wszyscy chcemy, aby punktualność była cechą wszystkich ludzi.

UŚMIECH

>Odzwierciedla on nastrój człowieka, jego stosunek do innych ludzi. Uśmiech jednak uśmiechowi nie jest równy. Spotykamy się z uśmiechem bezczelnym i fałszywym, ironicznym i obłudnym. Nie ułatwia on kontaktów, wręcz przeciwnie - utrudnia je i komplikuje. Uśmiech sprzyja wytworzeniu dobrej atmosfery, łagodzi nieporozumienia, jeśli jest ciepły, przyjacielski, serdeczny i życzliwy.

ŻYCZLIWOŚĆ

Jest niezbędnym elementem w układaniu dobrych stosunków między ludźmi. Brak jej uwidocznia się niemal na każdym kroku. Życzliwość to bardzo dobra cecha człowieka, polega ona na wczuciu się w sytuację innych i chęć okazania pomocy.

DYSKRECJA

Człowiek dyskretny nie wnika w sprawy innych ludzi, gdy jednak zetknie się z nimi, wyczuje, czego nie należy widzieć lub słyszeć i powtarzać innym.

JAK SIĘ PODAJE RĘKĘ ?

Ten symboliczny gest może wyrażać szacunek, przywiązanie, życzliwość, przyjaźń, dumę, obojętność, lekceważenie. Niekiedy kobieta podając mężczyźnie rękę podnosi ją zbyt wysoko, wskazując w ten sposób, że oczekuje ucałowania. Są i tacy mężczyźni, którzy nie całują kobiety w rękę. I jak w takiej sytuacji poczuje się kobieta ? A jak mężczyzna ? Gdy nasi znajomi lub przyjaciele siedzą po drugiej stronie, np. stołu, nie wyciągamy ręki ponad stołem. W takiej sytuacji przywitanie ograniczamy do skinienia głową. Gdy nasze ręce są brudne i nie nadają się do podania, grzecznie przepraszamy mówiąc: "Przepraszam, ale mam brudne ręce".

KTO KOMU PIERWSZY PODAJE RĘKĘ?

Kobieta pierwsza podaje rękę mężczyźnie. Starszy podaje rękę młodszemu.

ZASADY UBIORU

Powinien być staranny, dostosowany do pory dnia i okoliczności. Świadczy on o zamiłowaniu do porządku, estetyki i daje dobre samopoczucie. Jest oznaką poszanowania, godności własnej i innych.

JAK SIĘ UBIERAĆ ?

Wszystkie ubrania powinny być czyste, odprasowane i znajdować się w idealnym porządku. Nie sugerujemy się wyłącznie modą. Przy wyborze ubrań patrzymy na swój wiek, wzrost, kolor skóry, włosów itp. Staramy się dobrać ubiór do każdej okazji. Odpowiednio dobieramy wszystkie dodatki.

JAK ZACHOWAĆ SIĘ PRZY STOLE ?

Zachowanie odpowiedniej kultury przy stole polega na nie sprawianiu brzydkiego, odpychającego widoku, niekorzystnie wpływającego na podstawowe zmysły człowieka - wzrok i słuch. To znaczy, że nie powinniśmy:

mlaskać;nakładać zbyt dużych porcji na talerz;nabierać sporych kęsów na widelec;utrzymywać na swoim talerzu nieładu.

 

Spotkania rodziców uczniów klas 2-5 technikum oraz 2-3 szkoły branżowej z wychowawcami odbędą się 15.11.2023r. wg poniższego harmonogramu:

HARMONOGRAM SPOTKAŃ Z RODZICAMI – 15.11.2023r. 

--------------------------------------

16.11.2023r. o godz. 16.00 w sali gimnastycznej odbędzie się spotkanie rodziców uczniów klas pierwszych (technikum i szkoły branżowej) z Panią psycholog Klaudią Szczotką – Karpińską.
Bezpośrednio po spotkaniu rodzice udadzą się do sal na zebranie z wychowawcą.

 HARMONOGRAM SPOTKAŃ Z RODZICAMI – 16.11.2023r. 

 

 

 HARMONOGRAM SPOTKAŃ Z RODZICAMI – 21.09.2023r.

 

Informujemy, że 21.09.2023r. o godz. 16.00 w sali gimnastycznej odbędzie się spotkanie rodziców uczniów klas pierwszych (technikum i szkoły branżowej) z Dyrekcją i wychowawcami.

STYPENDIUM SZKOLNE BURMISTRZA MIASTA ŻYWCA DLA UCZNIÓW MIESZKAJĄCYCH NA TERENIE ŻYWCA  

Poradnia online "Zawsze jest jakieś wyjście" oraz program profilaktyki "Loguj się z głową".

WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW DOTYCZĄCE SPOSOBÓW UTRZYMANIA DOBREJ KOMUNIKACJI Z NASTOLATKIEM

Nastolatek czuje potrzebę wchodzenia w życie bez rodzicielskiego kierownictwa; pomoc ze strony rodziców jest często widziana jako wtrącanie się; rodzicielska troska odbierana jest jako traktowanie go jak dziecka; dobre rady rodziców interpretowane są jako "rządzenie się".

1. Zaakceptuj niepokój nastolatka i jego niezadowolenie.

Jest to wiek pełen przeciwieństw i niespójności. Nie jest to niczym nienormalnym, jeśli nastolatek zachowuje się w sposób zmienny i nieprzewidywalny, np. popadając z jednej skrajności w drugą, walcząc z czymś, a następnie to akceptując, kochając rodziców i jednocześnie ich nienawidząc, itp...

2. Unikaj prób bycia nazbyt rozumiejącym.

Unikaj stwierdzeń typu: "Doskonale wiem co czujesz". Nastolatki czują się osobami niepowtarzalnymi, jedynymi w swoim rodzaju. Ich uczucia są dla nich czymś nowym, osobistym i prywatnym. Odbierają siebie jako istoty złożone i tajemnicze, i są autentycznie zmartwieni, gdy w oczach innych ich przeżycia wydają się zwyczajne, naiwne i oczywiste. Bardzo delikatnym zadaniem dla rodziców jest docenienie potrzeb swoich dzieci w tym zakresie.

3. Rozróżniaj między akceptacją zachowania a aprobatą, tolerancją a sankcjonowaniem.

Rodzice mogą tolerować nielubiane przez siebie zachowania swojego dziecka (np. noszenie dziwacznej fryzury) bez uznawania ich za dobre czy właściwe, a tym bardziej bez sztucznego aplauzu czy zachęt w tym kierunku.

4. Rozmawiaj i działaj jak dorosły.

Nie rywalizuj z nastolatkiem zachowując się tak, jak on lub używając młodzieżowego języka. Nastolatki umyślnie przyjmują styl życia inny od swoich rodziców i jest to częścią procesu kształtowania się ich tożsamości. W ten sposób rozpoczyna się stopniowe odłączanie się od rodziców. Imitowanie ich stylu i języka spycha ich tylko do jeszcze głębszej opozycji.

5. Wspieraj nastolatka i podtrzymuj jego silne strony.

Ograniczaj swoje komentarze dotyczące wad; wypominanie mu jego braków może poważnie zahamować komunikację między wami. Długofalowym zadaniem rodziców jest wytworzenie takiej relacji i dostarczanie doświadczeń wzmacniających charakter i rozwijających osobowość dziecka.

6. Unikaj podkreślania słabych stron.

Dojrzewający nastolatek odczuwa dużo dotkliwiej niż dorosły, gdy ktoś obnaża jego słabe strony, dokucza mu i znieważa, a zwłaszcza boli go bardzo, gdy robi to jego własny rodzic.

7. Pomóż nastolatkowi samodzielnie myśleć.

Nie wzmacniaj jego (jej) zależności od Ciebie. Używaj języka, który pomaga rozwinąć jego (jej) niezależność: "To Twój wybór"; "Sam zadecyduj o tym"; "Możesz sam wziąć za to odpowiedzialność"; "To Twoja decyzja" itp. Rodzice powinni zachęcać swoje dzieci do podejmowania samodzielnych decyzji i do tego, by miały krytyczny stosunek wobec zdania swoich rówieśników na dany temat.

8. Prawda połączona ze współodczuwaniem buduje miłość.

Nie koryguj z pośpiechem przeinaczonych, twoim zdaniem, faktów. Rodzic o ciętym języku nie nauczy respektu dla prawdy. Niektórzy rodzice przesadnie dążą do dokładnego udowodnienia, gdzie, kiedy i dlaczego mięli rację. Często nastolatkowie reagują na tego typu wypowiedzi uporem i zawziętością. Czasem prawda, wydobywana na wierzch tylko po to, by dowieść swojej racji, może zamienić się w broń zabójczą dla rodzinnych stosunków.

9. Respektuj potrzebę odosobnienia i prywatności.

Wymaga to zachowania pewnego dystansu wobec nastolatka, co może się okazać trudne dla rodziców.

10. Unikaj frazesów i prawienia kazań.

Próbuj rozmawiać, ale nie wygłaszaj wykładów. Unikaj stwierdzeń w rodzaju: "Jak ja byłem w twoim wieku..."; "Mnie to rani dużo bardziej niż ciebie".

11. Unikaj etykietowania.

"Ania jest głupia i leniwa; ona nigdy do niczego nie dojdzie".

Takie właśnie etykietowanie prowadzi do tworzenia samospełniających się przepowiedni. Dzieci mają tendencję do dostosowywania się do tego, co myślą o nich rodzice!

12. Unikaj dwuznacznych wypowiedzi.

Wypowiedź rodzica skierowana do nastolatka powinna być jasna i jednoznaczna: wyraźny zakaz, pełne dobrej woli pozwolenie lub pozostawienie otwartego wyboru.

13. Unikaj skrajności.

Zarówno "dokręcanie śruby", jak i dawanie zupełnej wolności nie jest właściwe.

14. Zachowaj poczucie humoru.

DYSLEKSJA ROZWOJOWA

Są to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanymi nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego.

TERMINOLOGIA

Najczęściej stosuje się termin "dysleksja rozwojowa" dla określenia syndromu specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania.

DYSLEKSJA - specyficzne trudności w czytaniu;DYSORTOGRAFIA - specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym błędy ortograficzne);DYSGRAFIA - niski poziom graficzny pisma.

PRZYCZYNY

Zaburzenia funkcji percepcyjno motorycznych (spostrzegania wzrokowego, słuchowego, motoryki) i ich współdziałania (integracji percepcyjno motorycznej), funkcji językowych, pamięci (wzrokowej, słuchowej, ruchowej), lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.

ETIOLOGIA

Uwarunkowania tych zaburzeń są wielorakie (polietiologia). Wskazuje się na dziedziczność, zmiany anatomiczne i zaburzenia fizjologiczne układu nerwowego (w okresie ciąży i porodu o nieprawidłowym przebiegu). Zaniedbanie środowiskowe oraz brak szybkiej interwencji pogłębia zaburzenia i trudności dziecka.

TYPY DYSLEKSJI

Wyróżnia się wiele typów dysleksji (pomimo wspólnych objawów podstawowych).

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA

W literaturze europejskiej podaje się, że dzieci te stanowią 10-15% uczniów, w tym 4% to przypadki bardzo nasilonych trudności (wg międzynarodowych klasyfikacji chorób ICD-10, DSM-IV, które można byłoby określić nazwą głębokiej dysleksji.
Badania w Polsce określają odsetek dysleksji na 9-10% (Bogdanowicz, Jaklewicz 1968-1982).

PROFILAKTYKA

Dzieci z nieprawidłowej ciąży, porodu, wykazujące deficyty rozwoju niektórych funkcji psychoruchowych, to dzieci "ryzyka dysleksji". Im wcześniej zostaną objęte opieką, tym większe szanse aby zapobiec ich trudnościom szkolnym.

OBJAWY DYSLEKSJI ROZWOJOWEJ

Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ujawniają się dopiero w szkole, podczas gdy już
w okresie przedszkolnym można zauważyć objawy, które cechują tzw. dzieci ryzyka dysleksji.

opóźniony rozwój mowy;mała sprawność i koordynacja ruchów podczas zabaw ruchowych, samoobsługi, rysowania i pisania (brzydkie pismo);wadliwa wymowa, trudności z wypowiadaniem złożonych słów, błędy gramatyczne;trudności z różnicowaniem głosek podobnych oraz z wydzieleniem sylab, głosek ze słów i ich syntezą;trudności z wykonywaniem układanek i odtwarzaniem wzorów graficznych;oburęczność;mylenie prawej i lewej ręki;trudności w czytaniu pomimo dobrej inteligencji oraz braku zaniedbania środowiskowego i dydaktycznego;trudności z opanowaniem poprawnej pisowni: pismo zwierciadlane, mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-b-d-g), liter odpowiadających głoskom zbliżonym fonetycznie, opuszczanie liter, błędy ortograficzne pomimo znajomości zasad ortografii..

DEKALOG DLA RODZICÓW DZIECI DYSLEKTYCZNYCH

opr.: prof.dr hab. Marta Bogdanowicz

NIE - "nie czyń bliźniemu, co Tobie niemiłe".

Nie traktuj dziecka jak chorego, kalekiego, niezdolnego, złego lub leniwego. Nie karz, nie wyśmiewaj dziecka w nadziei, że zmobilizujesz je to do pracy. Nie łudź się, że dziecko "samo z tego wyrośnie", "weźmie się w garść", "przysiądzie fałdów
lub że ktoś je z tego "wyleczy". Nie spodziewaj się, że kłopoty dziecka pozbawionego specjalistycznej pomocy ograniczą się
do czytania i pisania i skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej. Nie ograniczaj dziecku zajęć pozalekcyjnych, aby miało więcej czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go z systematycznych ćwiczeń.

TAK - "strzeżonego Pan Bóg strzeże".

Staraj się zrozumieć swoje dziecko, jego potrzeby, możliwości i ograniczenia, aby zapobiec trudnościom szkolnym. Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności dziecka: na czym polegają i co jest ich przyczyną. Skonsultuj się ze specjalistą (psychologiem, pedagogiem, logopedą). Aby jak najwcześniej pomóc dziecku:zaobserwuj w codziennej pracy z dzieckiem, co najskuteczniej mu pomaga, korzystaj z odpowiedniej literatury i fachowej pomocy nauczyciela - terapeuty (w formie terapii indywidualnej i grupowej), bądź w stałym kontakcie z nauczycielem i pedagogiem szkolnym.

Bądź życzliwym, pogodnym, cierpliwym przewodnikiem i towarzyszem swego dziecka w jego kłopotach szkolnych. Chwal i nagradzaj dziecko nie tyle za efekty jego pracy, ile za włożony w nią wysiłek. Spraw, aby praca z dzieckiem była przyjemna dla was obojga.

"Katalog rodzicielskich zachowań"
opracowany przez rodziców w trakcie kursów "Szkoła dla Rodziców"
zorganizowanych przez Oddział Warszawski PTD.

Rodzicu pamiętaj

Kochaj, ale wymagaj. Okazuj dziecku swoje uczucia. Przekazuj dziecku pozytywne informacje o nim (pochodzące od ciebie i osób trzecich). Dostrzegaj wszystkie osiągnięcia dziecka, nawet bardzo drobne. Doceniaj nawet niedokończone dzieło dziecka. Zanim skrytykujesz, pozwól dziecku wyjaśnić. Zachowaj umiar w udzielaniu pomocy przy odrabianiu lekcji. Przerzuć na dziecko odpowiedzialność za jego naukę. Pozwól dziecku podejmować decyzje o dodatkowych zajęciach i innych sprawach. Pozwól dziecku wybrać kierunek rozwoju i wspieraj je w tym. Pozwól dziecku poczuć jego sukces. Pokaż dziecku korzyści płynące ze spróbowania swoich sił w nowej dziedzinie - i nie naciskaj dłużej. Okazuj dziecku swoją wiarę w jego sukces. Stawiaj poprzeczki ma miarę własnych ambicji. Zaufaj dziecku i okazuj mu to zaufanie. Naucz się rozmawiać z dzieckiem. Naucz się słuchać dziecka. Nie monologuj. Rozmawiaj z dzieckiem wtedy, gdy panujesz nad swoimi emocjami. Nie obarczaj dziecka poczuciem winy. Wyszukuj pozytywy w każdej sytuacji. Okazuj zainteresowanie zamiast kontrolować. Nie mów "nigdy", "wszystko" i "zawsze".

Informacje w Internecie:

www.dysleksja.univ.gda.pl

www.dysleksja.pl

www.ortograffiti.pl

DRODZY RODZICE

Naszym wspólnym zadaniem jest wychowanie młodego pokolenia. Musi to być praca szkoły i Wasza, gdyż Wy każdego dnia obserwujecie swoje dzieci i znacie je najlepiej, możecie i powinniście z nimi rozmawiać, a także czuwać nad nimi szczególnie w dobie zagrożenia narkomanią. Każdy nawet drobny niepokojący sygnał powinien być skonsultowany ze szkołą, najlepiej z wychowawcą lub pedagogiem szkolnym, aby można było uzgodnić, poznać czy ustalić przyczyny zmian w zachowaniu dziecka. Tylko szczera rozmowa i wzajemne zaufanie rodziców i nauczycieli pomoże w profilaktyce uzależnień na terenie szkoły i domu rodzinnego.

Dlaczego dzieci biorą narkotyki?

Niestety jak dotąd nie udało się znaleźć jednej, konkretnej przyczyny. Są jednak takie, które pojawiają się częściej niż inne. Oto one:

Odrzucenie dzieci, brak akceptacji otoczenia, okres dojrzewania, przeciążenie nauką, ciekawość, niedostateczna wiedza o skutkach zażywania narkotyków.

Sygnały ostrzegawcze czyli jak poznać, że dziecko bierze narkotyki

Każdy nastolatek próbuje ukryć przed dorosłymi, że bierze narkotyki. Jednak nawet u tych, którzy zachowują dużą ostrożność, można zaobserwować pewne oznaki ich zażywania. Dziecko zmienia się i to powinno nas zastanowić. Bywa, że dziecko, które się nie uczyło, było zamknięte w sobie, nagle zaczyna dużo mówić, energicznie się porusza, staje się odważne, czasem agresywne.

W innej sytuacji np. dobry poprzednio uczeń zaczyna opuszczać lekcje, chodzi na wagary, traci zainteresowanie szkołą.

Im wcześniej zauważysz zagrożenie i zaczniesz działać, tym skuteczniejsza będzie Twoja pomoc.Im mniej przykrych konsekwencji doświadcza nastolatek w związku z braniem, tym trudniej będzie go przekonać, że powinien przestać.Każdy sygnał jaki dostrzeżesz, może być wierzchołkiem „góry lodowej” – tylko specjalista jest w stanie postawić trafną diagnozę skali problemu i doradzić jak interweniować.Różne niepokojące zachowania często nie mają związku z używaniem środków odurzających. Mogą być następstwem kłopotów szkolnych, rodzinnych, zranionych uczuć, niepowodzeń miłosnych, nadwrażliwości emocjonalnej i innych, a żadnego z nich nie można bagatelizować.Jeżeli rodzina, nauczyciele i przynajmniej część uczniów bardzo zdecydowanie powie NIE, szansa na uzależnienie zmniejsza się, a szansa na wyleczenie wzrasta.Zarówno RODZIC I NAUCZYCIEL może dać dziecku co najważniejsze i najbardziej potrzebne: WIARĘ W SIEBIE, WE WŁASNE MOŻLIWOŚCI, a słowo MOŻESZ może zdziałać cuda.

Sygnały mogące świadczyć, że dziecko może mieć kontakt ze środowiskiem narkotycznym

Zmiany w zachowaniu:nagłe zmiany nastroju (duża aktywność, zmęczenie), izolowanie i zamykanie się w sobie;nagła zmiana grona dotychczasowych przyjaciół na innych zwłaszcza starszych od siebie;spadek zainteresowania szkołą, sportem i ulubionymi zajęciami;izolowanie się od innych domowników, spędzanie większości czasu samotnie w swoim pokoju;kłamstwa i wykręty, wynoszenie z domu wartościowych przedmiotów, podkradanie pieniędzy;niewytłumaczalne spóźnienia, tzw. ciche powroty do domu lub też przebywanie nocne poza domem bez uprzedzenia;tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne;używanie tajemniczych określeń podczas rozmów.

Zmiany w wyglądzie zewnętrznym:

nowy styl ubierania się, spadek ciężaru ciała, częste przeziębienia, przewlekły katar, krwawienie z nosa, bóle różnych części ciała, zaburzenia pamięci oraz toku myślenia, przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice, bełkotliwa, niewyraźna mowa, słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, zapach alkoholu, nikotyny, chemikaliów, brak zainteresowania swoim wyglądem i nieprzestrzeganie zasad higieny

Narkotyki lub przybory do ich używania:

Fifki, fajki, bibułki papierowe, małe foliowe torebki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem, kawałki opalonej folii aluminiowej, białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorami, leki bez recept, tuby, słoiki, foliowe torby z klejem, igły, strzykawki

NALEŻY SIĘ ZASTANOWIĆ, W JAKI SPOSÓB TY JAKO RODZIC, NAUCZYCIEL CZY OPIEKUN MOŻESZ ZARADZIĆ ABY POMÓC DZIECKU W WYDOSTANIU SIĘ Z MATNI.

Co zrobić, gdy dziecko ma już za sobą pierwszy kontakt z narkotykami?

 

Nie możesz wtedy:

Wpadać w panikę i przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem kiedy jest ono pod wpływem środka odurzającego, udawać, ze to nieprawda, wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać dziecku, usprawiedliwiać dziecka, szukać winy w sobie lub np. w złym towarzystwie, wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i że samo sobie poradzi z tym problemem, nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania narkotyków, np. pisać usprawiedliwień nieobecności w szkole spowodowanych złym samopoczuciem po zażyciu środków odurzających, spłacać długów dziecka, poddawać się!

 

Musisz koniecznie:

Wysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiać, zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki; czy powody nie są związane z sytuacją w waszej rodzinie – jeśli tak, pomyśl, co można zmienić.

Działać! – nie liczyć na to, że problem sam się rozwiąże; szukać pomocy specjalistów.

Wspólnie ze specjalistą i dzieckiem ustalić reguły postępowania i konsekwentnie ich przestrzegać.

Stosować zasadę „ograniczonego zaufania” – starać się zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko.

Gdzie szukać pomocy?

 

BEZPŁATNA LINIA POGOTOWIA MAKOWEGO 0 800 120 359BEZPŁATNA LINIA STOWARZYSZENIA KARAN 0 800 120 289

 

Co warto przeczytać?

Ruth Maxwel „Dzieci, alkohol, narkotyki”

Timothy Dimoff i Steve Carper „Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki”

Marzena Pasek „Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko”

Barbara Rosiek „Pamietnik narkomanki’

Christiane F. „My dzieci z dworca ZOO”

Krystyna Karwicka i Andrzej Ochremiak „My, rodzice dzieci z Dworca Centralnego”

 

Czy umiesz rozmawiać z dzieckiem? Przemawiasz czy rozmawiasz? Jak pokierować rozmową w trudnych dla dziecka sytuacjach, aby rozmowa ta była możliwie najbardziej satysfakcjonująca dla was obydwojga? Może na te pytania nakłonią Cię do zastanowienia i przemyślenia: czy nie warto czegoś zmienić w stosunkach z moim dzieckiem?

Poniżej znajdziesz opisy 10 sytuacji, w których dziecko mówi do Ciebie o swoich kłopotach, problemach lub zainteresowaniach. W każdym przypadku masz podane 3 możliwe odpowiedzi rodzica. Wyobraź sobie te sytuacje i wybierz tę odpowiedź, która jest najbliższa twojej przypuszczalnej reakcji (literę a, b lub c - odpowiedzi, wraz z numerem pytania zapisz sobie na kartce).

1. Dziecko mówi ci, że znowu nie powiodło mu się w szkole.
a. Jesteś tuman. Nigdy się niczego nie nauczysz.
b. Jak to się stało? Opowiedz mi o tym.
c. To bardzo niedobrze. Koniec semestru za pasem, a tu kolejna dwója. Coś należałoby z tym zrobić. Ja zawsze starałem się szczególnie przykładać do nauki pod koniec semestru.

2. Krzyś wraca ze szkoły i mówi: "Ten Piotrek jest okropny. Podstawił mi nogę więc mu przyłożyłem. Zobaczyła to Pani i to ja dostałem uwagę w dzienniczku".
a. Czy Piotrek wszystkich tak zaczepia?
b. Ty zawsze musisz wpakować się w jakąś aferę.
c. Czy wiesz, że nie wolno się bić?

3. Przychodzisz z pracy a dziecko mówi: "Bawiłem się piłką i stłukłem ten wazon ze stołu".
a. Jak można grać w piłkę w mieszkaniu. Wracam zmęczony i od razu słyszę o problemach w domu.
b. Jesteś nieznośny. Już nie mam do ciebie siły.
c. Bardzo mi szkoda tego wazonu. Czy masz jakiś pomysł jak temu zaradzić?

4. Jedziecie z wizytą do babci. Syn, już gotowy, wyszedł na chwilkę z domu. Wraca i mówi: "Pośliznąłem się na trawie i poplamiłem sobie spodnie".
a. Ty nigdy nie uważasz. Nigdy nie możesz wyglądać jak człowiek.
b. Nie nastarczę z tym praniem. A tak mi zależało, żebyś dzisiaj porządnie wyglądał.
c. Co teraz zrobimy? Poradź coś.

5. Wieczorem po kolacji Kasia mówi: "Mam kłopot. Nie wiem co kupić Zosi na urodziny, a do tego mam niewiele pieniędzy".
a. Trzeba było pomyśleć o tym wcześniej i nie kupować sobie codziennie lodów. Ja, gdy wiem, że mam wydatki, nie wydaję na drobiazgi.
b. To przecież nie moje zmartwienie.
c. A czy masz jakiś pomysł na prezent?

6. Za kilka dni początek roku szkolnego. Syn wraca z obozu w nienajlepszym humorze i w końcu mówi: "Kaśka nie napisała do mnie przez całe wakacje. Obiecywała, a teraz jest mi smutno".
a. Co się przejmujesz! Kaśka nie jest chyba najważniejsza. Mnie się też często nie chce pisać listów. A ty też nie zawsze odpisujesz innym.
b. Już niedługo się spotkacie i będziecie mogli porozmawiać na ten temat. Może wszystko się wyjaśni.
c. Trzeba nie mieć ambicji, żeby martwić się listem od Kaśki.

7. Siedzicie przy stole po kolacji. Syn mówi: "Podobał mi się ten western, a Wojtek powiedział, że jest kiepski".
a. A dlaczego ty uważasz, że jest ciekawy?
b. Nie chodzę na takie filmy. Uważam, że to strata czasu i lepiej zająć się czymś bardziej pożytecznym.
c. Westerny są historią Dzikiego Zachodu. Parę lat temu oglądałem "Biały Kanion" - to był western!

8. Wracasz z pracy. Pies nie był na dworze, mimo że popołudniowy spacer z nim jest obowiązkiem dziecka.
a. Co się stało, że As jeszcze nie był na dworze?
b. Na tobie kompletnie nie można polegać!
c. Obiecałeś, że będziesz wyprowadzał psa w południe. Co by było, gdybym ja też nie wywiązywał się z obietnic?

9. Paweł wracając ze szkoły ma kupować pieczywo. Zabierasz się do przygotowywania kolacji, a tu nie ma chleba.
a. Ty o niczym nie myślisz. I co teraz będziemy jeść?
b. Co się stało, że nie kupiłeś chleba? Szkoda, że mi o tym nie powiedziałeś.
c. Jeśli się nie wypełnia swoich obowiązków, to nie można mieć pretensji, że na kolację będzie zupa mleczna. Ja też nie mam na nią ochoty, ale nic na to nie poradzę.

10. Wojtek miał wrócić o ósmej, a wrócił o dziesiątej. Nie zadzwonił i nie uprzedził.
a. Czy wiesz co może się stać jak się tak łazi po ciemku? Tylu bandytów włóczy się po ulicach. To jest nie do wytrzymania.
b. Szkoda, że nie zadzwoniłeś, bo martwiliśmy się. Co się stało?
c. Ty zawsze jesteś niepunktualny.

Wyniki oblicz według tabelki, a potem podsumuj punkty

  a b c
1 1 2 -
2 2 1 -
3 - 1 2
4 1 - 2
5 - 1 2
6 - 2 1
7 2 1 -
8 2 1 -
9 1 2 -
10 - 2 1

Masz od 0 do 7 punktów.

W swoich rozmowach z dzieckiem popełniasz generalnie jeden poważny błąd. Starasz się mianowicie za wszelką cenę przekazać mu swój punkt widzenia. Niejednokrotnie wygłaszasz długą tyradę, która czasem nawet nie bardzo wiąże się z tym z czym dziecko zwróciło się do ciebie. Jeśli przyszło z jakimś kłopotem, chciało abyście wspólnie znaleźli jakieś rozwiązanie, a nie żebyś odpowiadał mu o swoich doświadczeniach w tym zakresie. Być może z uwagą wysłuchałoby twoich wspomnień, gdyby uzyskało wcześniej odpowiedzi na nurtujące je pytania, ale gdy od razu zaczynasz mówić o sobie, może czuć się rozgoryczone i osamotnione w swych trudnościach. Jeśli z kolei zaczynasz je jedynie pouczać bez dokładnego poznania sytuacji, twoja wypowiedź może być nieadekwatna, a co gorsza nudna dla dziecka, gdyż odległa od tego z czym przyszło. Nie moralizuj więc, nie wygłaszaj wykładu, lecz staraj się rzeczywiście rozmawiać. A to znaczy wysłuchaj cierpliwie tego, co dziecko ma ci do powiedzenia, postaraj się dojść do prawdy, do rzeczywistej przyczyny jego kłopotów poprzez dokładną analizę faktów. Dalej spróbuj tak pokierować rozmową, aby sprowokować dziecko do samodzielnego zaproponowania rozwiązania. Jeśli nie jest to możliwe, przedstaw swoją propozycję, ale pamiętaj, twoja propozycja powinna być przedyskutowana z dzieckiem, a nie podana mu z pozycji osoby wszystkowiedzącej.

Uzyskałeś od 8 do 13 punktów.

Wynik taki wskazuje niestety na to, że gdy dziecko ma jakiś problem albo odsuwasz się od tego problemu pozostawiając dziecko samemu, albo też natychmiast je potępiasz. Dziecko może czuć się osamotnione, może wręcz lękać się wyjawiania przed tobą swoich kłopotów. Po co to ma robić, jeśli nie tylko nie dopomożesz mu w znalezieniu rozwiązania, lecz jeszcze pogłębisz jego trudności krytykując je (czasami bardzo ostro!). Przecież chyba nie o to ci chodzi! Postępując w taki sposób możesz prędzej czy później doprowadzić do tego, że dziecko wcale nie będzie się do ciebie zwracało ze swymi problemami.
Jeśli jeszcze nie jest tak źle, jeśli jeszcze dziecko mówi ci o swoich zmartwieniach, staraj się nie marnować tej szansy. Spróbuj popracować troszeczkę nad waszymi rozmowami a staną się one z pewnością ciekawsze, bardziej satysfakcjonujące dla obu stron. Na każdy problem można spojrzeć z różnych punktów widzenia, także z punktu widzenia dziecka. I ten punkt widzenia powinieneś poznać, a nie natychmiast formułować własny, niepochlebny sąd o faktach i o samym dziecku. Nie masz monopolu na posiadanie racji, a twoje wypowiedzi mogą działać wręcz jako kary.

Masz od 14 do 20 punktów.

Właściwie rozumiesz ideę rozmowy. Starasz się cierpliwie wysłuchać swego rozmówcy, poznać wszystkie fakty poprzez stawianie odpowiednich pytań. Starasz się zrozumieć co powodowało twoim dzieckiem w określonej sytuacji, dlaczego popadło w kłopoty i jakie widzi możliwości rozwiązania problemu. Nawet jeśli od pierwszej chwili wydaje ci się, że wina leży po stronie dziecka, że samo spowodowało dla siebie taką sytuację, nie rozpoczynasz od wygłaszania osądu, lecz starasz się najpierw wysłuchać jego opinii. To bardzo dobrze.

 

Według autora książki na temat wychowania nastolatków, Michaela Riery, do 11 roku życia dzieci zwykle mówią rodzicom wszystko. Mama i tata są dla nich najważniejszymi powiernikami. Z wiekiem to się zmienia - mówi Riera. Nastolatki zwierzają się przede wszystkim przyjaciołom, czasem nauczycielom lub psychologom. Rodzice są na ostatnim miejscu. A przecież to ojciec i matka mają większe szanse, by im pomóc. To właśnie nastolatki, które opowiadają rodzicom o swoich codziennych sprawach, rzadziej miewają kłopoty z nauką i są bardziej odporne na pokusy eksperymentowania z narkotykami i alkoholem. Jednak coraz więcej rodziców ma kłopoty w nawiązywaniu kontaktu ze swoimi nastoletnimi dziećmi. Oto siedem sposobów, aby zburzyć ścianę milczenia:

1. Atmosfera słuchania
Przeciętny nastolatek nie ma zwyczaju zasiadać do poważnej rozmowy z rodzicami. Dlatego trzeba stworzyć w domu taką atmosferę, żeby rozmowa była czymś najbardziej naturalnym. Nigdy nie wolno mówić dziecku, które chce pogadać: "Daj mi spokój, nie widzisz, że czytam gazetę". Rodzice powinni być zawsze gotowi wysłuchać dzieci. Nawet jeśli córka opowiada nam o błahej sprzeczce między jej jakimiś szkolnymi koleżankami, a my oglądamy ukochany serial w telewizji, nie złośćmy się. Albo przerwijmy opowieść mówiąc:"To ciekawe co mówisz, ale pozwól, że wysłucham tego po filmie" i potem sami powróćmy do tematu, albo odwróćmy głowę od telewizora i wysłuchajmy opowieści. Nawet małe dziecko musi mieć poczucie, że to co mówi jest uważnie słuchane. Dzięki temu nastolatek, mając coś naprawdę ważnego do powiedzenia, nie będzie czuł, że robi coś nadzwyczajnego, zwracając się z tym do rodziców. Najłatwiej to osiągnąć, poświęcając starszym dzieciom możliwie dużo czasu. Ważną a często niedocenianą okazją do wspólnego spędzania czasu jest posiłek. Według Instytutu Rodziny i Pracy, co piąty nastolatek rzadko lub nigdy nie jada z rodzicami. Dzieci czują się szanowane już przez sam fakt, że rodziców interesuje, co mają do powiedzenia przy stole.

2. Sztuka konwersacji równoległej
Najbardziej udane rozmowy z nastolatkami prowadzi się "równolegle" jak nazywa to Ronn Taffel, nowojorski psychoterapeuta i autor książki Rodzicielstwo z sercem. Chodzi o dialog, kiedy robimy coś wspólnie i zajęci tym wymieniamy uwagi mimochodem, nie patrząc sobie bez przerwy w oczy. Taka sytuacja, nie przypominająca w niczym bezpośredniej konfrontacji, jest niekrępująca zarówno dla rodziców jak i dzieci.

3. Rady, a nie rządy
W swojej książce Michael Riera powiada: "Dobre rady rodziców, nawet te najlepsze, budzą w nastolatkach sprzeciw. Młodzi ludzie nie znoszą, żeby nimi rządzić, chcą się wspólnie zastanawiać, znaleĄć w rodzicach cierpliwego słuchacza i sprzymierzeńca." Przede wszystkim nie należy wyrywać się z gotowymi receptami, kiedy wiemy, że nasz nastolatek popełnił błąd. Młodzi ludzie nie chcą słuchać biadania, jak to fatalnie narozrabiali, więc teraz mają zrobić to a to i kropka. Trzeba im raczej pomóc przemyśleć całą sytuację. Często zadziwi nas, do jakich wniosków potrafią dojść samodzielnie.

4. Wspólny front
Prawdopodobnie każde dziecko próbowało kiedyś używać oklepanego sposobu na załatwienie spraw po swojej myśli: "Ale tata powiedział, że mogę iść!" Nastolatki częściej próbują tej sztuczki, jeśli widzą, że rodzice się sprzeczają o różne rzeczy. Zasada jest prosta nie wolno kłócić się przy dzieciach. Oczywiście to łatwiej powiedzieć niż zrobić, czasami dzieci usłyszą kłótnię. Jeśli do tego dojdzie, należy zakończyć nieporozumienie przy dzieciach. Pokaże im się wówczas, że kryzys zażegnany i że znów rodzice są po jednej stronie barykady.

5. Margines prywatności
Nastolatkom potrzebne jest poczucie, że ich rodzice nie mają pełnej władzy nad ich życiem. Specjalne znaczenie ma własny pokój, lub choćby wydzielony tylko do ich dyspozycji kącik, do którego starsi zaglądają tylko na specjalne zaproszenie. Potrzeba prywatności nastolatków sprawia też, że odsuwaj się od rodziców emocjonalnie i fizycznie, unikają rodzicielskich czułości, odmawiają wspólnych wyjść. Jest to zwykły objaw dojrzewania. Jednak nawet, jeśli dzieci się odsuwają od nich, to wcale nie chcą, żeby oni też się od nich odsunęli.

6. Pisanie
Wielu specjalistów doradza rodzicom, aby pisali o tym, o czym nie potrafią powiedzieć dzieciom wprost, albo czego nastolatki nie chcą słuchać. Słowo pisane ma większą wagę, ludzie bardziej biorą sobie do serca prawdy, które można przeczytać wielokrotnie.

7. Dobre i to
Jeśli Wasz nastolatek niewiele Wam mówi, co jest normalne w tym wieku, to powinniście docenić chwile, kiedy się do Was zwraca w jakiejkolwiek sprawie. Nawet drobnej, błahej, dla nas absurdalnej lub nudnej.

Specjaliści są zgodni, że wychowywanie nastolatków to sztuka wymagająca elastyczności ze strony rodziców. Jej podstawą jest zawsze szczerość. Nastolatki potrzebują przede wszystkim przewodnika: dojrzałej, mądrej osoby, do której mogą się zwrócić, kiedy czują się zagubione. Umiejętność spełniania tej roli może być dla rodziców źródłem nowej satysfakcji. Obserwowanie nastolatków, które przebijają się przez te trudne lata, uczą się, kim są i jak mają rozwiązywać swoje problemy - to jeden z najwspanialszych i najważniejszych etapów rodzicielstwa.

 

Poradnik dla rodziców.

Dlaczego nastolatki piją alkohol?

Umiarkowane picie alkoholu jest atrakcyjne dla wielu dorosłych, ponieważ:Ułatwia przeżywanie przyjemności;Przynosi ulgę w przykrych momentach życia;Ułatwia odpędzanie smutnych myśli;Uprzyjemnia spotkania z innymi ludźmi;Jest częścią celebrowania uroczystości i sukcesów.

Nastolatki o tym wszystkim wiedzą i doznają pokusy skorzystania z tych atrakcji. Oprócz tego mają ważne dodatkowe powody skłaniające do picia.Nasze dorastające dzieci często sięgają po alkohol:Aby czuć się dorosłym;Aby dopasować się do otoczenia;Aby czuć się dobrze i być na luzie;Aby wyrazić swoją potrzebę buntu i chęć zmierzenia się z ryzykiem;Ponieważ alkohol jest łatwo dostępny.

Istnieją jednak bardzo ważne powody, by nastolatki alkoholu nie piły. Dzięki zrozumieniu przyczyn sięgania po alkohol przez nastolatki, rodzice mogą lepiej i skuteczniej pomagać swoim dzieciom w tym, żeby nie piły.

Jak wspierać abstynencję dziecka?

Nie częstuj swego dziecka alkoholem i nie pozwól, by robili to inni członkowie rodziny lub znajomi. Wprawdzie wiele nastolatków już pije alkohol i część z Państwa się na to godzi, bo czuje się wobec tego faktu bezsilna, albo to lekceważy, to trzeba jednak powiedzieć dziecku jasno i zdecydowanie, że z piciem alkoholu ma poczekać do pełnoletności. Trzeba powiedzieć jeszcze wyraźniej, że bardzo wielu dorosłych ludzi (w Polsce jest, co piąta dorosła osoba), na propozycje wypicia alkoholu odpowiada "dziękuję, nie piję". Abstynencja z wyboru jest dla milionów ludzi atrakcyjnym i wartościowym stylem życia.

Praktyczne wskazówki dla rodziców:

Ustal z dzieckiem jasne zasady dotyczące alkoholu: Nie zgadzam się, żebyś pił/a. Nie pij nawet piwa. Powiedz dziecku, ze zakaz ten wynika z miłości i troski o Jego dobro;Wytłumacz dziecku, jakie jest ryzyko związane z piciem alkoholu. Nawet niewielkie ilości alkoholu mogą być dla Ciebie szkodliwe, ponieważ się jeszcze rozwijasz. Twój organizm i psychika jeszcze nie są ukształtowane. Picie może uszkodzić coś delikatnego cennego w twoim życiu;Porozmawiaj z dzieckiem o tym, jak ma sobie radzić z presją rówieśników namawiających do picia alkoholu, podsuń mu kilka pomysłów na skuteczne odmawianie: Zależy mi na Waszym towarzystwie chcę się bawić, ale nie muszę i nie chcę podkręcać się alkoholem. Postanowiłem, ze nie będę pił, i chcę być wierny sobie;Bądź dobrym przykładem. Nie nadużywaj alkoholu w obecności dziecka i nie pokazuj mu, że zabawa musi być związana z piciem alkoholu;Nie wahaj się powiedzieć opiekunowi dziecka i rodzicom jego kolegów, z którymi spędza wolny czas, że nie życzysz sobie, żeby Twoje dziecko piło. Uczyń ich sojusznikami w tej sprawie. Masz prawo decydować o bezpieczeństwie swego dziecka.

Czy pozwalać dorastającemu dziecku pić alkohol w domu?

To trudne pytanie zadają sobie niektórzy rodzice. W tej sprawie istnieją duże różnice zdań wśród specjalistów i rodziców.

Polskie prawo zabrania sprzedawania i podawania napojów alkoholowych osobom niepełnoletnim, więc picie alkoholu poza domem rodzinnym oznacza nie tylko ryzyko szkód, ale także łamanie prawa.Jakie powody mogą przemawiać za zgodą rodziców na picie dziecka w domu?stworzenie okazji do uczenia dziecka rozsądku i odpowiedzialności w sprawie picia alkoholu;wzmacnianie procesu stopniowego dorastania dziecka poprzez dopuszczanie do pełnego udziału w celebrowaniu uroczystości rodzinnych.

Jakie niebezpieczeństwa wynikają ze zgody rodziców na picie alkoholu przez dziecko w domu?osłabienie wartości abstynencji;dziecko może rozumieć zgodę rodziców jako ich ogólne przyzwolenie na spożywanie alkoholu;obniża się poczucie ryzyka związanego z piciem alkoholu.

Decyzja w tej sprawie jest podejmowana indywidualnie przez każdą rodzinę. Warto ją poważnie przemyśleć i omówić w gronie rodziny.

I najważniejsza sprawa - podstawą ewentualnej decyzji musi być porozumieniem między rodzicami i dzieckiem.

Sygnały ostrzegawcze, że moje dziecko pije

Wprawdzie niektóre z opisanych poniżej objawów mogą być naturalne dla normalnego procesu dojrzewania, należy jednak zwrócić uwagę na dziecko, gdy kilka tych zjawisk występuje jednocześnie

wyraźny spadek zainteresowania zajęciami, które poprzednio były dla dziecka atrakcyjne;zwiększenie poziomu frustracji, stresu i rozdrażnienia;problemy w szkole z nauką i zachowaniem;izolowanie się od kontaktów rodzinnych i skrywanie szczegółów dotyczących życia poza domem;częste zmiany nastroju;zmiany zwyczajów związanych z jedzeniem i zasypianiem;zapach alkoholu;zaniedbywanie wyglądu i stroju;zwiększenie potrzeb finansowych i ukrywanie sposobu wydatkowania "kieszonkowego". Znikanie drobnych sum pieniędzy w domu lub nieoddawanie reszty z zakupów zlecanych przez rodziców;nawiązywanie podejrzanych znajomości;reagowanie rozdrażnieniem na próby uzyskania przez rodziców informacji o tych kontaktach.

Tego typu sygnały ostrzegawcze mogą wskazywać nie tylko na picie alkoholu, ale także na zażywanie narkotyków!!!!!!!!

Tekst przedstawia w skrócie broszurkę pt." Nasze dzieci i alkohol" Poradnik dla rodziców. Wydany przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

{slider Jak rozpoznać czy moje dziecko bierze?}

Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie ukrywa przed dorosłymi. Wszelkie niepokojące zmiany będzie Ci pewno łatwiej zauważyć, jeśli masz z dzieckiem dobry kontakt, wiele ze sobą rozmawiacie i dużo czasu spędzacie razem.

Pamiętaj jednak, że niektóre zachowania i postawy mogą mieć inne przyczyny, takie jak kłopoty szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia w kontaktach z rówieśnikami i wiele innych, które należy traktować równie poważnie i starać pomóc dziecku je rozwiązać.

Na co powinieneś zwrócić uwagę:

Zachowanie

Zwróć uwagę na zachowanie Twojego dziecka. Powinny zaniepokoić Cię wszelkie radykalne zmiany w jego sposobie bycia, a zwłaszcza:

huśtawka nastrojów, naprzemienne ożywienie i ospałość,nadmierny apetyt lub brak apetytu,porzucenie dotychczasowych zainteresowań,kłopoty w szkole (słabsze oceny, konflikty z nauczycielami, wagary),izolowanie się od innych domowników,zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów,zamykanie swojego pokoju na klucz, akcentowanie potrzeby prywatnościczęste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza,wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków,zmiana grona przyjaciół, zwłaszcza na starszych od siebie,krótkie rozmowy telefoniczne prowadzone półsłówkami,późne powroty lub nagłe wyjścia z domu,bunt, łamanie obowiązujących w domu zasad,kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu,powtarzające się zgłaszanie przez dziecko zagubień lub kradzieży przez rówieśników drobnych sum pieniędzy,kłopoty z koncentracją,zmiany w porach spania,nadmierne reakcje na krytykę lub niewielkie nawet niepowodzenia.

Powrót do spisu treści

Wygląd zewnętrzny

nowy styl ubierania się,szybkie wychudzenie lub nagły wzrost masy,przewlekły katar, krwawienie z nosa,zaburzenia pamięci oraz toku myślenia,przekrwione oczy, nadmiernie zwężone lub rozszerzone źrenice nie reagujące na światło,bełkotliwa, niewyraźna mowa,brak zainteresowania swoim wyglądem i nieprzestrzeganie zasad higieny,słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania,ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie, "gęsia skórka".

Powrót do spisu treści

Narkotyki lub przybory do ich używania

fifki, fajki, bibułki papierosowemałe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszemkawałki opalonej folii aluminiowej, łyżkaznaczki, białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkamileki bez receptytuby, słoiki, foliowe torby z klejemigły, strzykawki

Powrót do spisu treści

UWAGA!

Nie wszystkie z wymienionych objawów muszą się pojawić.Dopiero pojawienie się kilku z wymienionych objawów może wskazywać na narkotyki.Jest mało prawdopodobne, żeby wszystkie objawy wystąpiły jednocześnie.Im głębsza faza uzależnienia, tym objawy choroby są bardziej widoczne, wynikają z utraty kontroli nad braniem środków odurzających. Wzrasta ryzyko przedawkowania i śmierci.

Powrót do spisu treści

Tzw. test oczny

Dzieci, zwłaszcza w początkowej fazie uzależnienia, starają się maskować. Ukrywają narkotyki i przybory do ich zażywania. Wietrzą często swój pokój, używają kadzidełek, odświeżaczy. Zdradzają je jednak oczy.
Jako rodzice musimy zwracać uwagę na oczy swojego dziecka. One powiedzą nam wiele.

Obserwacja ogólna oczu (w warunkach oświetlenia pokojowego).

Jeśli zauważysz u swojego dziecka:

zaczerwienienie spojówek,łzawienie,opadnięcia powieki (zakrywa od góry więcej niż 2 mm rogówki),zaczerwienienie brzegów powiek,nadmierne rozszerzenie źrenicy (średnica ponad 6 mm),nadmierne zwężenie źrenicy (średnica poniżej 3 mm),

Może to być sygnał, że w grę wchodzić mogą narkotyki. Ostrzeżeniem może być również używanie przez Twoje dziecko kropli do oczu (jeśli wiesz, że ma zdrowe oczy). Młodzi często w ten sposób maskują ww. objawy "brania".

Jeżeli w trakcie obserwacji ogólnej oczu dziecka
zauważysz coś podejrzanego,
zastosuj prostą metodę badania oczu:

Reakcja źrenic na światło Skieruj światło latarki kolejno na poszczególne oczy dziecka. Jeśli reakcja źrenic na światło jest nienaturalnie powolna, coś jest nie tak.
Obserwacja oczopląsu Poruszaj palcem przed oczami dziecka. Zatrzymaj palec nieruchomo na kilkanaście sekund. Jeśli zauważysz oczopląs gałek ocznych lub ich drgania podczas wpatrywania się w nieruchomy palec, może to być objaw zażywania narkotyku.
Obserwacja zbieżności oczu Przesuwaj palec z odległości ok. 20 cm do czubka nosa i przytrzymaj go dotykając do nosa dziecka przez ok. 5 sek. Jeśli dziecko nie potrafi śledzić ruchu palca, może to być niepokojący sygnał.

Składniki testu Metoda badania Główne objawy
Ocena ogólna obserwacja oczu w warunkach oświetlenia pokojowego zaczerwienienie spojówek, łzawienie, opadnięcie powieki, zaczerwienienie brzegów powiek
Rozmiary źrenic ocena szerokości źrenic (test jest dodatni, gdy w oświetleniu pokojowym średnica węższa niż 3 mm lub szersza niż 6 mm) rozszerzenie źrenicy, zwężenie źrenicy
Reakcja źrenic na światło kierujemy światło latarki kolejno na każde oko leniwe zwężenie lub brak zwężenia pod wpływem światła
Obserwacja oczopląsu polecamy wodzenie oczami za palcem w płaszczyźnie poziomej i pionowej oczopląs gałek ocznych w jednej lub w każdej pozycji, niemożność wpatrywania się w nieruchomy palec bez drgań gałek ocznych
Obserwacja konwergencji (ruchu zbieżnego gałek ocznych) przesuwamy palec z odl. 15 cm do czubka nosa z poleceniem śledzenia ruchu palca i utrzymujemy palec przy czubku nosa około 5 sek. niemożność śledzenia ruchu palca obydwoma oczami, brak ruchu zbieżnego, jednego lub obydwu oczu, niemożność utrzymania konwergencji przez 5 sek.

Test oczny opracowano na podstawie artykułu
"Test oczny ..." Jerzego Toczołowskiego i Jacka Ciechana
z II Kliniki Okulistyki Akademii Medycznej w Lublinie,
zamieszczonego w czasopiśmie "Medicus" nr 3/98.

Informacje na tej stronie udostępnione zostały dzięki uprzejmości KW Policji w Szczecinie.

 

Metody pracy z dzieckiem nadpobudliwym

Pracując z dzieckiem nadpobudliwym warto:

- poświęcać mu dużo uwagi

- wzmacniać wszelkie przejawy pożądanego zachowania

- stosować zrozumiałe dla dziecka reguły

- być konsekwentnym

- przekazywać treści w sposób jasny, prosty, krótki; wszelkie konsekwencje (pozytywne i negatywne) powinny być natychmiastowe

- pomóc nadpobudliwemu dziecku zorganizować świat wokół siebie (plan dnia, algorytmy postępowania)

- stosować zrozumiały dla dziecka system kar i nagród.

 

Charakterystyka objawów nadpobudliwości psychoruchowej – co może zrobić nauczyciel?

I. Zaburzenia uwagi - uczeń:

- nie potrafi na długo skupić się w czasie pracy, bardzo szybko się rozprasza;

- nie słyszy i nie odpowiada na polecenia, zapomina polecenia;

- nudzi się szybko;

- nie potrafi dokończyć wielu czynności;

- często czyta bez zrozumienia;

- wraca do początku, gdy przerwie pracę;

- charakteryzuje go chaos odpowiedzi i natłok myśli;

- ma trudności ze zorganizowaniem sobie pracy;

- unika zadań wymagających wysiłku umysłowego;

- gubi rzeczy potrzebne do pracy;

- zapomina co było zadane;

- ma kłopoty z zapamiętaniem przyswajanego materiału.

 

Co może zrobić nauczyciel?

1. Skracać zadanie poprzez dzielenie go na mniejsze zadania cząstkowe.

2. Zadawać mniej materiału na raz.

3. Natychmiast sprawdzać poprawność wykonania zadania.

4. Przeplatać mniej interesujące zadania ciekawszymi.

5. Starać się zaskoczyć ucznia- nowe i oryginalne zadania są dla ucznia bardziej zajmujące
i pozwalają się lepiej skoncentrować.

6. Korzystać z materiałów, które można dotknąć, manipulować; ilustrować materiał schematami, obrazkami, podawać dzieciom różne mnemotechniki, wierszyki
(np. “uje się nie kreskuje”), pisać słowa kluczowe na tablicy.

7. Proponować zadania, które wymagają czynnej aktywności ucznia, czynnej dyskusji.

8. Dawać bardzo krótkie komunikaty, formułowane pozytywnie (co uczeń ma zrobić, a nie: czego nie powinien): np. “Teraz otwórz zeszyt”, “Spójrz w zeszyt”, “Usiądź prosto”, “Spakuj rzeczy”, “Śmieci!”.

9. Powtarzać instrukcję tak często, jak to potrzebne, poprosić o powtórzenie instrukcji.

10. Zapisać polecenie.

11. Sprawdzić, czy uczeń rzeczywiście wykonał pierwsze polecenie (np. otworzył zeszyt),
a dopiero potem wydać następne (np. “otwórz książkę na stronie...”, następnie: “Przeczytaj zadanie pierwsze”, następnie: “Rozwiąż to zadanie”, zamiast: “Otwórzcie książki na stronie... i zróbcie zadanie pierwsze”).

12. Zwracać uwagę hasłowo: “Spójrz na mnie!”, “Halo!”, “Uwaga!”, “To jest ważne!”-
i zatrzymać wzrok na dziecku.

13. Stanąć przy dziecku, poklepać po ramieniu, kucnąć i popatrzyć mu w oczy, prosić
o powtórzenie jego słów- utrzymać kontakt wzrokowy.

14. Pracować z zegarkiem, kuchennym minutnikiem (zadaniem dziecka jest wykonanie pracy przed upływem wyznaczonego czasu), używać dzwoneczka, gwizdka by przyciągnąć uwagę dzieci.

15. Zrobić krótką przerwę.

 

II. Nadmierna ruchliwość- uczeń:

- ma nerwowe ruchy rąk i stóp;

- często wstaje z miejsca, chodzi po klasie;

- jest nadmiernie hałaśliwy, ma trudności ze spokojnym bawieniem się;

- ciągle się wierci, stale jest w ruchu;

- obgryza paznokcie, gryzie ołówki, długopisy, bawi się przedmiotami.

Co może zrobić nauczyciel?

1. Prosić ucznia o wykonanie drobnych czynności, np.: powieszenie mapy, zmoczenie gąbki, zmycie tablicy, rozdanie innym dzieciom pomocy, itp.

2. Zrobić krótką przerwę wypełnioną aktywnością ruchową.

3. Jeśli to konieczne, pozwolić uczniowi na manipulowanie drobnym przedmiotem (np. gumowa piłeczka) lub na wstawanie z krzesła, jeśli już nie może wytrzymać bez ruchu (taki uczeń powinien wtedy siedzieć raczej z tyłu klasy, by nie przyciągać uwagi innych dzieci).

4. Dostrzegać i wzmacniać (chwalić, nagradzać) momenty, w których uczeń siedzi spokojnie.

 

III. Nadmierna impulsywność- uczeń:

– odpowiada, zanim nauczyciel skończy zadawać pytanie;

– najpierw działa, potem myśli;

– nie potrafi czekać na swoją kolej, stać w szeregu;

– przerywa, przeszkadza innym;

– jest nadmiernie gadatliwy;

– nie przewiduje konsekwencji swoich działań;

– reaguje nieproporcjonalnie do bodźców;

– zna reguły, ale nie potrafi ich zastosować;

– przypadkowo, nieumyślnie niszczy różne przedmioty;

– nie potrafi zaplanować swojej pracy;

– nie potrafi zrobić czegoś w określonej kolejności

Co może zrobić nauczyciel?

1. Wprowadzić zestaw jasnych i zrozumiałych reguł zachowania (np. znaki
w widocznych miejscach przypominające o zachowaniu ciszy, itp.)

2. Dzień po dniu przypominać o zasadach.

3. Starać się przewidywać sytuacje, w których zachowanie impulsywne może wystąpić (np. wybiegnięcie po dzwonku z klasy), powstrzymać dziecko przed reakcją, przypomnieć
o zasadach i konsekwencjach.

4. Natychmiast wyciągać konsekwencje zachowań ucznia (zarówno pozytywne, jak i negatywne: na nagrody uczeń również nie powinien czekać długo!).

5. Wzmacniać wszelkie momenty, w których uczeń zachował się zgodnie z ustalonymi regułami.

6. Wprowadzać i stosować plan dnia, plan zajęć.

7. W przypadku wybuchu: odwrócić uwagę dziecka „Chodź pomożesz mi przy....”; wykorzystać „Kartkę Bezpieczeństwa”: „zgnieć ją, podrzyj, podeptaj, wyrzuć”, itp.

Informacje w Internecie:

www.adhd.info.pl

 

Analiza i synteza – ogół czynności dokonywania rozkładu całości na poszczególne elementy składowe oraz scalania tych elementów w całość. Czynności te dotyczą też procesów poznawczych, analizy i syntezy doznań zmysłowych: wzrokowych, słuchowych, czucia, dotyku
i ruchu (kinestezji).

Analizatory – są neurofizjologiczną podstawą odbioru i przetwarzania bodźców
w spostrzeżenia. Każdy analizator zbudowany jest z :

receptora odbierającego bodźce (np. czopki i pręciki w siatkówce oka)
i przetwarzającego je na impulsy bioelektryczne ;drogi dośrodkowej, czyli włókien nerwowych, które te impulsy przewodzą do kory mózgowej;ośrodka w korze mózgowej, który stanowi reprezentację analizatora. Dotarcie do tych ośrodków powoduje powstanie wrażeń i spostrzeżeń, a więc umożliwia percepcję otaczającego nas świata.

W czytaniu i pisaniu udział biorą trzy analizatory: wzrokowy (odbiór bodźców wzrokowych, jakimi są np. teksty, wyrazy i tworzące je litery), słuchowy (odbiór dźwięków mowy) i skórno – kinestetyczny ( doznania dotykowo – kinestetyczne
z poruszających się narządów mowy podczas mówienia oraz od poruszającej się ręki trzymającej pióro podczas pisania).

Każdy z analizatorów musi dobrze funkcjonować samodzielnie, jak również dobrze współpracować
z innymi.

Analizator wzrokowy – zbudowany jest z receptorów (czopków i pręcików w siatkówce), drogi dośrodkowej – wzrokowej, czyli włókien nerwowych, które przenoszą informacje do ośrodka wzrokowego w korze mózgowej, odpowiedzialnego za percepcję informacji wizualnej. Jest to podstawowy proces niezbędny w nauce czytania i pisania. Podczas czytania sprowadza się on do spostrzegania tekstu, wyodrębniania z niego wyrazów, a w nich kolejnych liter, tworzących sekwencje znaków w graficznej strukturze wyrazu, odróżniania podobnych liter, zapamiętywania ich, rozpoznawania.

Podczas pisania zachodzi przypominanie sobie kształtu liter, sposobu łączenia ich w strukturę, jaką jest sylaba, a następnie łączenia sylab w wyrazy, wyrazów w zdania i konstruowanie tekstu rozplanowanego na kartce zeszytu.

Analizator słuchowy – zbudowany jest z receptora (komórki włoskowate
w narządzie Cortiego w uchu, które zamieniają bodźce słuchowe – drgania cząsteczek powietrza – na impulsy nerwowe ), drogi dośrodkowej – słuchowej i ośrodka słuchowego w korze mózgowej. Analizator ten służy do odbioru bodźców słuchowych, w tym dźwięków mowy, ich spostrzegania, zapamiętywania. Uczestniczy w porozumiewaniu się za pomocą mowy. Wraz z innymi analizatorami stanowi neurofizjologiczną podstawę procesów czytania i pisania. Odgrywa w uczeniu się tych czynności zasadniczą rolę ze względu na zaangażowanie w nich :

słuchu fonemowego, czyli zdolności różnicowania głosek, dzięki dokonywaniu analizy dźwięków mowy i odróżniania ich ( np. głosek z – s, które brzmią podobnie, ponieważ różnią się tylko jedną cechą dystynktywną: dźwięcznością )umiejętności fonologicznych w zakresie operowania cząstkami fonologicznymi, takimi jak głoski, sylaby, logotomy ( cząstki słów nie będące głoskami ani sylabami ).

Prawidłowe różnicowanie i rozpoznawanie dźwięków mowy ( słuch fonemowy) oraz dobrze wykształcone umiejętności fonologiczne są podstawą bezbłędnego zapisywania i czytania nowych wyrazów, a następnie łączenia ich w zdania i tekst.

Analiza głoskowa – umiejętność rozkładania słów na poszczególne elementy składowe – głoski, które odpowiadają fonemom ( najmniejszym cząstkom języka ).

Analiza sylabowa – umiejętność rozkładania słów na sylaby.

Błędy specyficzne – błędy typowe, charakterystyczne dla dysleksji rozwojowej, symptomatyczne dla różnych przyczyn ich powstania, zależnie od tego, jaka funkcja rozwija się nieprawidłowo.

Błędy specyficzne dla zaburzeń funkcji wzrokowych (percepcji i pamięci wzrokowej):

mylenie liter o podobnym kształcie, np. a – o, t – ł, m – nmylne odtwarzanie położenia liter, np. b –p, d – g, u – n, pomijanie drobnych elementów graficznych liter, np. znaków diakrytycznych, błędy typowo ortograficzne ó – u, ż – rz, ch –h mylenie liter rzadziej używanych, H – f – F, Ł – F itp.

Błędy specyficzne dla zaburzeń funkcji słuchowo – językowych:

opuszczanie liter, końcówek lub cząstek wyrazów dodawanie liter, podwajanie liter, przestawianie kolejności liter, łączenie i rozdzielanie wyrazów, mylenie spółgłosek w szeregach dźwięczne – bezdźwięczne: b –p, d – t, w – f, g – k,
dz - c, sz – s, mylenie samogłosek i – y, zniekształcanie pisowni całego wyrazu ( wyrazy bezsensowne )mylenie wyrazów podobnie brzmiących, błędy w zmiękczeniach, trudności z różnicowaniem i – j, trudności z różnicowaniem samogłosek nosowych i cząstek -om, -on, -em, -en.

Deficyty rozwojowe – inaczej dysfunkcje parcjalne lub fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego – opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, wolniejsze tempo rozwoju określonych funkcji.

parcjalne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego obejmują większy obszar czynności. Przykładem jest opóźnienie rozwoju motoryki (dużej, jak i małej) lub zaburzenia rozwoju mowy (mówienia , rozumienia). fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego obejmują mniejszy obszar czynności, np: motoryki rąk lub tylko rozwoju mowy czynnej.

Dostosowanie wymagań – w przeciwieństwie do obniżenia wymagań to zastosowanie takich kryteriów egzekwowania wiedzy i umiejętności, które uwzględniają możliwości i ograniczenia, a więc dysfunkcje oraz mocne strony rozwoju i funkcjonowania dziecka. W praktyce sprowadza się to do obniżenia wymagań w pewnych zakresach, np: ortografii.

Dysleksja rozwojowa - specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci.
Jest to syndrom zaburzeń uczenia się czytania (dysleksja) i opanowania poprawnej pisowni (dysortografia), którym często towarzyszy niski poziom graficzny pisma (dysgrafia). Mogą się one zmniejszać w wyniku intensywnych ćwiczeń zaburzonych funkcji

Dysleksja - specyficzne trudności tylko w czytaniu.

Dysleksja „skompensowana” - takie określenie można stosować w odniesieniu do uczniów starszych, u których wcześniej stwierdzono dysleksję, lecz obecnie na skutek wieloletnich ćwiczeń, kompensującego wpływu wysokiej inteligencji, wieku, nie popełnia on już wielu błędów
i są to błędy wyłącznie ortograficzne.

Dysortografia – specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni. Dysortografię rozpoznajemy u uczniów o prawidłowym rozwoju umysłowym ,w przypadkach, gdy trudności występują pomimo znajomości zasad pisowni, braku wad zmysłu i zaniedbania pedagogicznego,
a spowodowane są zaburzeniami procesów poznawczych i ruchowych oraz ich współdziałania. Dysortografia należy do zespołu zaburzeń określanego jako „dysleksja rozwojowa”.

Dysgrafia - to trudności w opanowaniu poprawnej formy graficznej pisma. Wyraża się
w formie zniekształceń strony graficznej pisma, takich jak niedokładności w odtwarzaniu liter, złe proporcje liter w wyrazie, brak połączeń liter, brak należytego odstępu między literami i wyrazami, brak równomiernego i jednolitego położenia pisma, niepoprawne zagęszczenie liter.

Funkcje poznawcze - zespół procesów, dzięki którym odbieramy informacje
z otoczenia oraz stosunki miedzy nimi.

Głęboka dysleksja rozwojowa - poważne zaburzenia o specyficznym charakterze
w uczeniu się czytania. Najczęściej też występują nasilone trudności w budowaniu wypowiedzi
na piśmie, błędy stylistyczne i interpunkcyjne.

Inteligencja ogólna - werbalna i niewerbalna - trzy obszary funkcjonowania intelektualnego, które możemy mierzyć za pomocą badania Skalą Inteligencji D.Wechslera. Wyniki są sformułowane w postaci ilorazów inteligencji.

Koordynacja wzrokowo-ruchowa – współdziałanie zharmonizowanie funkcji wzrokowych
i ruchowych-manipulacyjnych, współpraca oka i ręki. U podstaw leży współpraca analizatora wzrokowego i kinestetyczno-ruchowego.

Lateralizacja jednorodna - to dominacja czynności ruchowych jednej ze stron ciała
(u większości ludzi prawej ręki, oka i nogi). Za nieprawidłowy model przyjmuje się nieustaloną lateralizację, jeśli występuje ona po 6-7 roku życia.

Lateralizacja skrzyżowana - ustalona dominacja narządów ruchu i wzroku, jednakże nie po tej samej stronie ciała, co wskazuje na brak całkowitej dominacji jednej z półkul mózgowych

Pamięć mimowolna - (mechaniczna), zdolność do przyswajania wiedzy w sposób mimowolny, nieuświadomiony.

Pamięć wzrokowa - zdolność do utrwalania i przypominania informacji wizualnej (zapamiętywania spostrzeżeń wzrokowych) i dzięki temu przyswajania wiedzy. Taki sposób nauki nazywamy stylem uczenia się preferującym zaangażowanie głównie funkcji wzrokowych.

Pamięć słuchowa - zdolność do utrwalania i przypominania informacji dźwiękowej i dzięki temu przyswajania wiedzy.

Pamięć słuchowa bezpośrednia (pamięć świeża) – pozwala zapamiętywać i natychmiast odtworzyć usłyszany materiał. Pamięć słuchową bezpośrednią wykorzystujemy pisząc dyktanda czy powtarzając za kimś np. numer telefonu. Zdolność zapamiętywania jest ograniczona do kilkudziesięciu sekund, potem materiał utrwala się w pamięci długoterminowej lub ulega zapomnieniu.

Pamięć sekwencyjna - zdolność do przyswajania, utrwalania i przypominania sekwencji cyfr, nazw (np. pór roku, posiłków, dni tygodnia, miesięcy), zapisu reakcji chemicznych, przekształceń matematycznych, przyswajania układów gimnastycznych i tanecznych.

Ryzyko dysleksji - obecność symptomów dysharmonijnego rozwoju psychoruchowego dziecka, które zapowiadają wystąpienie dysleksji rozwojowej.

Zmęczenie ręki piszącej - spowodowane jest zbyt silną koncentracją na technice pisania, nadmiernym wysiłkiem wynikającym z napięcia mięśniowego, którego dziecko nie potrafi kontrolować. Te objawy dysgrafii występują wskutek słabej sprawności motorycznej ręki, zaburzeń koordynacji wzrokowo-ruchowej. Dodatkowym czynnikiem sprawczym jest utrwalenie się wadliwych nawyków, np. nieprawidłowym sposobem trzymania narzędzia graficznego.

 

Materiał opracowała

Krystyna Gloc PPP Nr 1 Gdańsk

w oparciu o poradnik M.Bogdanowicz,A. Adryjanek

„Uczeń z dysleksją w szkole”, Operon, Gdynia 2004